Rys. 1 Antyczne dachówki.
Różne formy płytek i odpowiadające im metody ich układania powstały w starożytności. Zabytkowy dach dachówkowy (ryc. 1) ułożono analogicznie jak współczesny wzdłuż drewnianej łaty i składał się z dwóch rzędów: dolnego, w postaci dachówki płaskiej (rynnowej), z wystającymi żebrami po bokach i górnego. W górnym rzędzie zastosowano rowkowane płytki, które zachodziły na spoiny leżących poniżej płytek. W koszach zastosowano dachówki o specjalnym sześciokątnym kształcie, które odpowiadają wklęsłemu łukowi dachu i zapewniają prawidłowy przepływ wody (rys.2).
Rys.2 Dachówki do kosza (Pompeje).
Ryc.3 Płytki tatarskie.
Do dziś przetrwały odmiany płytek płaskich (ryc. 4) i ryflowanych, podobnie jak próbki antyczne. Na Krymie i na Kaukazie rozpowszechnione były żłobkowane gonty zwane dachówką tatarską (ryc. 3). I nadal można znaleźć stare domy pokryte tym materiałem. Ma kształt połówek ściętego stożka i jest układany wzdłuż solidnego szalunku z desek w dwóch rzędach w następujący sposób: płytki dolnego rzędu układa się wklęsłą stroną do góry; górny – wklęsłą stroną do dołu tak, aby zachodziły na połączenia płytek dolnego rzędu. Jednocześnie górny rząd płytek spoczywa na dolnym rzędzie i nie jest przymocowany do skrzyni, utrzymywany tylko własnym ciężarem.
Rys.4 Dachówki płaskie.
Płytki w kształcie litery S lub jak to się nazywa holenderskie są wyginane w formie fali (lub litery S), dzięki czemu każda płytka zachodzi na sąsiedni sąsiedni jeden z tego samego rzędu, a każdy z rzędów zachodzi na poprzedni (ryc.5).
Rys.5 Dachówka holenderska.
Wadą płytek ryflowanych i holenderskich jest zbyt mocne rzeźbienie powierzchni, co zapobiega zsuwaniu się śniegu, co prowadzi do jego znacznego nagromadzenia i późniejszego zejścia w postaci lawiny.
Rys.6 Rowkowane płytki faliste (ORMAX).
Współczesne płytki są zwykle produkowane w trzech głównych typach: płaskich, falistych (w postaci jednej lub dwóch fal) (ryc. 6) i ryflowanych (zwanych także mnichem / mniszką) (ryc. 7). Kształt płytek decyduje o sposobie ich ułożenia i zakresie.
Rys. 7 Dachówki <mnich / mniszka>: A – widok ogólny; B – instalacja.
Płytki płaskie układane są z dużym zachodzeniem na siebie, ponadto istnieje kilka opcji ich montażu: w dwóch lub nawet trzech warstwach. Gonty płaskie i faliste mogą być rowkowane, tj. mają specjalne rowki wzdłuż jednej lub dwóch krawędzi. Zapewniają bezpieczniejsze dopasowanie, a także wodoodporny dach. Ale ich obszar zastosowania jest ograniczony – tylko dachy płaskie. Do tworzenia zakrzywionych powierzchni najlepiej nadają się płytki ryflowane, chociaż gładkie (bez rowków) można zastosować inne kształty..
Rys. 8 Różne rodzaje płytek: A – tłoczony rowek; B – płaski; B – taśma do rowków; G – kalenica. 1 – podłużne rowki; 2 – rowki poprzeczne; 3 – obręcz z rowkiem.
Znane są dwie technologie wytwarzania płytek ceramicznych: metoda pasmowa (rys. 8B) oraz metodą tłoczenia (rys. 8A). Gonty taśmowe są najpierw formowane w taśmę, która jest następnie cięta na pojedyncze gonty. Tłoczone płytki są natychmiast wciskane do specjalnych metalowych form. Płytki z taśmą mogą mieć rowki tylko wzdłuż płytek, a płytki wytłaczane mogą mieć szczeliny zarówno w poziomie, jak iw pionie. Płytki cementowo-piaskowe produkowane są wyłącznie w technologii taśmowej.
Kształt płytek ceramicznych i cementowo-piaskowych jest bardzo podobny, ale różnią się grubością. Płytki ceramiczne są cieńsze, bardziej wdzięczne, a płytki cementowo-piaskowe mają większą grubość, ich brzeg wydaje się być obcięty. Wiodący producenci płytek cementowo-piaskowych pracują nad wyeliminowaniem tej wady; ruszyła już produkcja płytek cementowo-piaskowych z zaokrągloną krawędzią, co znacznie podnosi jej walory estetyczne.
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis