Prawidłowe użycie oleju do drewna do użytku zewnętrznego i wewnętrznego

Treść artykułu

• Olej do drewna – różnice i klasyfikacja
• Różnice w lepkości
• Dekoracyjne właściwości olejków
• Różnica w zawartości części stałych i wosku
• Ochronne właściwości olejów
• Dobór w zależności od gatunku drewna
• Cechy aplikacji i konserwacji wykończenia olejem

Impregnacja olejem to jeden z najprostszych, a jednocześnie skutecznych sposobów ochrony i dekoracji drewna. Dzisiaj porozmawiamy o rodzajach olejów, różnicach w składach do użytku wewnętrznego i zewnętrznego, a także o technice impregnacji powierzchni drewnianych i wyrobów z drewna..

Olej do drewna – różnice i klasyfikacja

Powlekanie stolarki olejem można dosłownie nazwać najbardziej przyjaznym dla środowiska i bezpiecznym sposobem obróbki drewna. Dzieje się tak, ponieważ skład olejków zawiera absolutnie naturalne lub obojętne związki chemiczne. Zróbmy od razu małą rezerwację: są oleje do drewna, które zawierają lotne rozpuszczalniki, ale po wyschnięciu taka powłoka pozostaje absolutnie nieszkodliwa.

Prawie wszystkie oleje do drewna powstają na bazie oleju lnianego, a dokładniej – oleju lnianego lub innego naturalnego oleju suszącego. Cechą charakterystyczną tego materiału jest wyjątkowo duża skłonność do polimeryzacji. Czysty olej do obróbki drewna prawie nigdy nie jest używany. Podłoże oleiste może być również pochodzenia konopnego, tungowego lub innego, głównie różnice są wyrażone w warunkach sprzyjających zagęszczaniu i polimeryzacji.

Oleje znacznie różnią się pod względem właściwości technicznych: lepkości, gęstości, rodzaju i zawartości ciał stałych, lotnych rozpuszczalników i specjalnych dodatków. Wszystko to nie tylko wpływa na właściwości użytkowe powłoki, ale także całkowicie decyduje o technice aplikacji i charakterze interakcji z określonym rodzajem drewna. Z drugiej strony oleje klasyfikuje się również ze względu na ich efekt dekoracyjny, to znaczy ze względu na takie cechy, jak intensywność wyglądu faktury oraz głębokość zmiany barwy drewna..

Różnice w lepkości

W stolarce występuje około dwóch tuzinów pospolitych gatunków drewna, różniących się gęstością, porowatością i wielkością naczyń. W każdym przypadku olej należy dobierać indywidualnie, uwzględniając również wielkość, kształt i specyfikę przetwarzanego produktu. Należy pamiętać, że regulacja lepkości za pomocą rozpuszczalników jest możliwa tylko podczas pracy z olejem tungowym, inne preparaty absolutnie tego nie tolerują.

Im grubszy i bardziej lepki jest olej, tym trudniej jest nałożyć równą warstwę przed rozpoczęciem polimeryzacji. Praca z gęstymi olejami wymaga większej ostrożności, a powstałe krople są następnie bardzo problematyczne do usunięcia. Zalety gęstych olejów – duża szybkość schnięcia, porównywalna z niektórymi rodzajami lakierów. Również ze względu na dużą zawartość cząstek stałych oleje te tworzą mocniejszy film, zapewniając ochronę zarówno przed uszkodzeniami mechanicznymi, jak i zanieczyszczeniami..

Cieńsze oleje są używane do obróbki produktów, które mają znaczną powierzchnię lub są wypełnione małymi częściami z wieloma trudno dostępnymi miejscami. Oleje o niskiej lepkości można nakładać przez długi czas bez obawy o nierównomierne wysychanie. Jednak aby uzyskać wysokiej jakości ochronę produkt musi długo wysychać, ponadto nakładanie takich olejów odbywa się zwykle w 3 lub więcej warstwach..

Dekoracyjne właściwości olejków

Przy wyborze olejku najważniejszy jest efekt wizualny jego aplikacji. Z tego punktu widzenia oleje dzieli się na warunkowo bezbarwne i barwiące. Dlaczego oleje nazywane są bezbarwnymi tylko warunkowo? Ponieważ w każdym razie zmieniają kolor powierzchni drewna, ale jednocześnie zachowują przezroczystość. Oleje barwiące zawierają koloidalną zawiesinę pigmentu barwiącego – od białego do sadzy, co nieco tłumi kontrast wzoru tekstury.

Przezroczyste oleje zawsze pokazują słoje drewna na różne sposoby. Wynika to przede wszystkim ze wskaźnika lepkości. Im jest niższa, tym mniejsze pory drewna można zaimpregnować. Oleje gęste wykazują tylko ogólny wzór słojów, podczas gdy oleje cieńsze wykazują drobne szczegóły tekstury. Tak więc do pielęgnacji powierzchni dębowych olej powinien mieć lepkość nieco poniżej średniej, natomiast w przypadku olchy zalecane są gęstsze kompozycje nasycone.

Stosowanie olejków koloryzujących przypomina barwienie. Barwienie drewna olejem jest rzadko stosowane jako samodzielna obróbka. Znacznie częściej przy pomocy takich kompozycji podkreślają miękkie żyłki między twardymi włóknami drzewa lub pokrywają poszczególne elementy mebli. Po wyschnięciu olejek koloryzujący ma mniejszy połysk niż bezbarwny.

Nie wiadomo, czy taką właściwość olejków jak zapach można przypisać walorom dekoracyjnym. W rzeczywistości wszystkie oleje pachną zupełnie inaczej, od siana po prażone nasiona. Po wyschnięciu zapach przetwarzania oleju zamienia się w bardzo trwały, ale subtelny aromat, który może stać się cennym składnikiem koloru wnętrza.

Różnica w zawartości części stałych i wosku

Pomimo pozornej jednorodności oleje drzewne są układem koloidalnym składającym się z ciekłej bazy olejowej i zawiesiny substancji stałych. Te ostatnie to produkty częściowej polimeryzacji oleju, specjalne dodatki (desykanty w olejach do użytku zewnętrznego), żywice i wosk naturalny. Masz absolutną rację, zakładając, że lepkość i gęstość oleju rośnie wraz z zawartością cząstek stałych..

Wysoka zawartość częściowo spolimeryzowanych wtrąceń w oleju pomaga niwelować efekt podniesienia stosu przy zwilżaniu drewna. Stosując nasycone, gęste oleje, czasami całkowicie unika się szlifowania pośredniego lub polerowania. To ciekawy trend: gęste oleje idealnie sprawdzają się w przypadku drewna wielonaczyniowego, gdzie możliwe jest tworzenie się wysokiego włosia, natomiast w przypadku gęstych, twardych skał, które praktycznie nie są podatne na „kudławość”, najlepiej stosować związki płynące. Z drugiej strony czas schnięcia oleju jest kontrolowany przez zawartość części stałych..

Włączenie do składu rozpuszczonego wosku ma nieco inny cel. Wosk pomaga szczelnie uszczelnić pory drewna, zapewniając mu doskonałą hydrofobowość. Takie woskowanie stosuje się głównie w dekoracji zewnętrznej, aby chronić drewno przed zamoczeniem i gromadzeniem się kurzu w małych porach. Innym powodem jest to, że wosk dodaje się do oleju rozpuszczając go w terpentynie lub innym lotnym rozpuszczalniku. Rodzi to problem utrzymującego się nieprzyjemnego zapachu, który jest wysoce niepożądany w salonach. Ale są oleje, w których wosk rozpuszcza się po podgrzaniu. Te mieszanki są nietrwałe, a wosk często wytrąca się, co utrudnia aplikację oleju. Jednak ze względu na wysoką przyjazność dla środowiska takiej kompozycji możliwe jest woskowanie części wewnętrznych, ale nie w celu ochrony, ale w celu nadania jasnego odcienia i błyszczącego połysku..

Ochronne właściwości olejów

W przeciwieństwie do większości środków do konserwacji drewna olej nie tworzy matowego filmu, zachowując paroprzepuszczalność materiału. Jednocześnie hydrofobowość powierzchni wzrasta kilkakrotnie – w kontakcie z ciekłą wodą chłonność drzewa jest praktycznie zerowa. Niemniej jednak produkt wykonany z drewna pozostaje podatny na kurczenie się i pęcznienie, powłoka olejowa nie łagodzi tych zjawisk.

Ochronne działanie oleju polega na zagęszczeniu zewnętrznych warstw drzewa, dzięki czemu wykluczone jest przenikanie szkodników do macierzy. Ze względu na brak dróg wnikania wilgoci drzewo staje się najmniej podatne na uszkodzenia organiczne powodowane przez pleśń, grzyby lub sinice.

Olej dobrze zachowuje również kolor drewna, zwłaszcza na zewnątrz domu. Skórka oleju na powierzchni skutecznie rozprasza światło słoneczne i ogranicza przepływ tlenu. Z tego powodu szybkość utleniania celulozy i związany z nim wygląd szarego nalotu są znacznie zmniejszone..

Wszystkie te właściwości są tym wyraźniejsze, im grubszy jest olej do powlekania i tym więcej warstw jest nakładanych. Oleje charakteryzują się rozdzieleniem ochrony na dwie bariery: wewnętrzną, uzyskaną poprzez impregnację porów, oraz zewnętrzną, powstającą w wyniku wysychania cienkiego filmu olejowego na powierzchni. Pamiętaj, że drewno olejowane ma wyższą przewodność cieplną niż drewno suche..

Dobór w zależności od gatunku drewna

Olej do drewna dobierany jest zawsze do konkretnego gatunku. Zaleca się wykonanie próbnego cięcia drewna tego samego rodzaju i jakości obróbki, jak w przypadku drewnianych elementów wykończeniowych. Próbne zastosowanie, nawet na niewielkich powierzchniach, pozwoli szybko ocenić zachowanie kompozycji w kontakcie z drewnem, a także efekt dekoracyjny.

Po pierwsze, wszystkie drzewa iglaste praktycznie nie wymagają impregnacji olejem. Jeśli jest to absolutnie konieczne, należy używać gęstych preparatów nakładanych w jednej warstwie. Wynika to z obecności dużej ilości żywic w porach, przez co drzewo traci zdolność wchłaniania nawet płynących olejów. Dlatego konieczne jest uzyskanie szybkiego wysychania oleju na powierzchni iw warstwie wierzchniej..

Oleje gęste nasycone stosuje się również przy obróbce drewna o małej gęstości (lipa, olcha), zwłaszcza gatunków owoców o najbardziej rozwiniętym układzie naczyniowym. Nie ma przeszkód w impregnowaniu gęstym olejem, a związki nadmiernie płynne wnikają zbyt głęboko i na zawsze pozostaną w stanie ciekłym, pozbawionym dostępu tlenu.

Odwrotne podejście stosuje się przy obróbce buku, brzozy lub jaworu. Ze względu na dużą gęstość takiego drewna impregnowane są nieogrzewanym olejem lub związkami zawierającymi rozpuszczalnik. Często przy pracy z twardymi, gęstymi rasami ich obróbka odbywa się w połączeniu: najpierw z olejami, które dobrze wnikają w drewno, a następnie – z gęstymi kompozycjami z dużą zawartością suchej pozostałości i wosku.

Cechy aplikacji i konserwacji wykończenia olejem

Sam proces nakładania oleju jest niezwykle prosty, wystarczy postępować zgodnie z instrukcjami stosowania określonej kompozycji. Ale są ogólne zasady:

1. Przed nałożeniem oleju drewno należy poddać suszeniu komorowemu (wilgotność nie więcej niż 12-14%) i przeszlifowaniu powierzchni aż do usunięcia szorstkości dotykowej.
2. Nakładanie odbywa się wyłącznie warstwami na całej powierzchni produktu, każda warstwa musi być całkowicie sucha.
3. Po określonym czasie od nałożenia nadmiar olejku wciera się suchą szmatką, rozprowadzając go między miejscami o nierównomiernej chłonności..
4. Olej nakłada się na wszystkie strony części w równych ilościach, a powierzchnie z otwartym cięciem włókien nie są wyjątkiem, pomimo zwiększonej szybkości wchłaniania.
5. Jeśli po wyschnięciu oleju na powierzchni uniosła się kupka, przed nałożeniem kolejnej warstwy konieczne jest wstępne szlifowanie, w przeciwnym razie podczas pocierania filmu olejowego na powierzchni osadzą się również włókna ze szmat.

Impregnacja olejem zachowuje swoje właściwości przez 4-5 lat w pomieszczeniach i przez 2-3 lata na zewnątrz. Po tych okresach powłoka jest odnawiana, na co wystarczy dokładnie oczyścić powierzchnie i nałożyć kolejną warstwę oleju. Grubość oleju dobierana jest w zależności od stopnia uszkodzenia poprzedniego wykończenia, zwykle są to dość grube kompozycje odbudowujące.